موتور های BLDC، قهرمانان بی صدا !

سلام به روی ماهتون! در این مقاله سعی کردیم با بررسی مقالات مختلف با رویکردی ساده تر و خارج از چارچوب های معمول چکیده و توضیحاتی روان، ساده و قابل فهم درباره یه تکنولوژی جدید و باحال توی وسایل خونگیمون صحبت کنیم و اون موتورهای BLDC  هست. شاید اسمش براتون عجیب باشه، ولی حتماً باهاش سر و کار داشتید، مخصوصاً اگه کولر آبی جدید، لباسشویی یا وسایل برقی دیگه‌ای دارید. بیایید ببینیم این موتورها چی هستن و چرا انقدر مهم شدن.

BLDC اصلاً یعنی چی؟

BLDC مخفف عبارت "Brushless DC Motor" هست. به فارسی یعنی "موتور جریان مستقیم بدون جاروبک". حالا جاروبک چیه؟ توی موتورهای قدیمی‌تر، یه قطعه‌ای به اسم جاروبک بود که مسئول رسوندن برق به قسمت متحرک موتور (روتور) بود و باهاش تماس مکانیکی داشت. این تماس باعث سایش و جرقه می‌شد.

اما توی موتور BLDC، خبری از این جاروبک‌ها نیست. به جای جاروبک، یه سیستم الکترونیکی پیچیده‌تر کار انتقال و کنترل برق رو انجام می‌ده که بهش می‌گن درایور یا برد کنترلی. این فرق اصلی و مهم این موتورهاست!

این موتور چطوری کار می‌کنه؟

این موتورها کارکردشون جالبه و با موتورهای قدیمی فرق دارن. اینطوریه که برد کنترلی برق رو به سیم ‌پیچ‌های استاتور می‌فرسته این برق باعث ایجاد یه میدان مغناطیسی توی استاتور می‌شه حالا آهنرباهای روی روتور با این میدان مغناطیسی که توسط سیم‌ پیچ‌های ثابت ایجاد شده، تعامل می‌کنن (جذب یا دفع می‌شن) همین باعث می‌شه روتور شروع به چرخش کنه. برای اینکه این چرخش ادامه پیدا کنه، برد کنترلی هی جهت و مقدار جریان برق رو توی سیم‌پیچ‌ها عوض می‌کنه این تغییر میدان مغناطیسی باعث می‌شه روتور مدام بچرخه. سنسورها (اگه وجود داشته باشن) به برد کنترلی می‌گن روتور الان کجاست تا برد بدونه کی و چطور برق سیم ‌پیچ‌ها رو تغییر بده در واقع این کنترل الکترونیکی جای اون کار مکانیکی جاروبک توی موتورهای قدیمی رو گرفته.

چه فرقی با موتورهای قدیمی داره؟

فرق اصلی که گفتیم، نداشتن جاروبک و کموتاتور هست. توی موتورهای قدیمی‌ترDC، جاروبک‌ها با قسمت متحرک تماس داشتن و سایش ایجاد می‌کردن. توی BLDC چون سیم‌ پیچ‌ها ثابتن و روتور فقط می‌چرخه، نیازی به این تماس نیست. توی موتورهای DC قدیمی با جاروبک، میدان مغناطیسی داخل روتور کنترل می‌شد در حالی که میدان استاتور ثابت بود. اما تویBLDC، روتور آهنربای دائمه که می‌چرخه و ما میدان مغناطیسی سیم‌پیچ‌های ثابت استاتور رو تغییر می‌دیم تا روتور بچرخه. مثلاً توی کولرهای قدیمی، موتور با یه تسمه و پولی و یاتاقان پروانه رو می‌چرخوند. اما توی کولرهای جدید با موتورBLDC، این سیستم تسمه و پولی و یاتاقان کلاً حذف شده و موتور مستقیماً پروانه رو می‌چرخونه! این حذف قطعات مکانیکی خیلی مهمه.

چرا امروزه توی خیلی از وسایل خونه استفاده می‌شه؟

موتورهای BLDC کلی مزیت دارن که باعث شده توی خیلی از لوازم خانگی مثل یخچال، ماشین لباسشویی، جاروبرقی و مخصوصاً کولرهای آبی جدید جایگزین موتورهای قدیمی بشن. این مزایا شامل موارد زیر میشه:

کارایی و بازدهی بالا: این موتورها خیلی خوب از انرژی استفاده می‌کنن و کمتر برق رو هدر می‌دن. توی کولرهای آبی، این باعث می‌شه مصرف برق خیلی کم بشه، مثلاً حدود یک سوم کولرهای قدیمی.

صدای کم: چون جاروبک و سایش ندارن، خیلی آروم‌تر کار می‌کنن. این برای محیط خونه که نیاز به آرامش داریم، عالیه.

کنترل دقیق: می‌شه سرعت و قدرت (گشتاور) این موتورها رو خیلی دقیق تنظیم کرد. مثلاً توی کولرهای آبی جدید دیگه فقط دو تا سرعت (تند و کند) نداریم، بلکه می‌تونیم سرعت باد رو توی تعداد زیادی حالت مختلف (مثلاً 21 یا حتی 50 حالت!) تنظیم کنیم. این دقت کنترل باعث می‌شه موتور بهینه کار کنه و انرژی کمتری مصرف کنه.

اندازه کوچکتر و وزن کمتر: با وجود قدرتشون، معمولاً حجم و وزنشون کمتر از موتورهای قدیمی‌تر با قدرت مشابه است.

عکس‌العمل سریع: خیلی زود می‌تونن سرعت و جهت چرخش رو عوض کنن.

چرا عمر این موتورها طولانیه؟

دلیل اصلی عمر طولانیشون همون نداشتن جاروبک هست. چون جاروبک وجود نداره که در اثر تماس دائم با قسمت چرخان بسابه و جرقه بزنه، قطعات مکانیکی که مستعد سایش و خرابی با گذر زمان هستن، حذف می‌شن. این یعنی نیاز به تعمیر و نگهداریشون هم خیلی کمه. توی کولرهای آبی با موتورBLDC، چون سیستم تسمه و پولی و یاتاقان حذف شده، دیگه مشکلات پاره شدن تسمه یا شکستن قطعات مربوط به یاتاقان رو نداریم. به همین خاطر، این موتورها دوام و عمر مفید بیشتری دارن بعضی منابع هم به استفاده از قطعات با کیفیت توی این موتورها اشاره می‌کنن که به عمر طولانیشون کمک می‌کنه.

اهمیت استفاده از این تکنولوژی چیه؟

استفاده از موتورهای BLDC توی وسایلی مثل کولرهای آبی، فقط یه تغییر ساده نیست، بلکه یه بهبود مهمه. این تکنولوژی باعث می‌شه:

• هزینه‌هاتون کم بشه: با اینکه ممکنه قیمت خرید اولیه کولر با موتور BLDC کمی بیشتر باشه اما چون مصرف برقش خیلی پایینه و نیاز به سرویس و تعمیرات دوره‌ای هم نداره در دراز مدت در هزینه‌های برق و نگهداری صرفه‌جویی قابل توجهی خواهید داشت.
• راحتی بیشتری داشته باشید: کنترل دقیق سرعت و امکانات هوشمندی مثل کنترل از راه دور و تنظیم اتوماتیک دما و سرعت، کار کردن با دستگاه رو راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کنه.
• به محیط زیست کمک کنید: کاهش مصرف انرژی به معنای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و محافظت از منابع طبیعیه.
• عملکرد بهتری داشته باشید: علاوه بر خنک‌کنندگی خوب، قدرت باددهی این کولرها هم معمولاً بالاتره و افت فشار باد توی کانال کمتر اتفاق می‌افته.همچنین لرزش کمتری دارن که باعث کارکرد یکنواخت‌تر می‌شه. 

   

  نتیجه گیری: چرا موتورهای BLDC؟

  خلاصه اینکه، موتورهای BLDC با حذف جاروبک‌ها و استفاده از کنترل الکترونیکی پیشرفته، نسبت به موتورهای قدیمی مزایای زیادی دارن. بازدهی بالا، عمر طولانی، نیاز کم به نگهداری، صدای کم و کنترل دقیق باعث شده گزینه‌ای ایده‌آل برای وسایل مدرن، مخصوصاً کولرهای آبی نسل جدید، باشن. درسته که شاید قیمت اولیه‌شون کمی بیشتر باشه. اما با توجه به صرفه‌جویی بزرگ در مصرف برق و هزینه‌های نگهداری در طولانی مدت و همچنین عملکرد بهتر و راحتی بیشتر، انتخاب کاملاً اقتصادی و بهینه‌ای هستن. به همین دلایل، انتظار می‌ره استفاده از موتورهای BLDC در آینده حتی گسترده‌تر هم بشه. پس اگه دنبال یه وسیله برقی مدرن، کم‌مصرف و بادوام هستید، حتماً به دنبال موتورهای  BLDC باشید! شما میتونید با مراجعه به بخش برندهای وبسایت ما انواع کولرهای آبی (مثل کولرهای آبسال و کولرهای انرژی) و یا لباسشویی­هایی که از موتور BLDC استفاده میکنند (مثل لباسشویی هیمالیا) رو مشاهده و برای خرید اقدام کنید.